10 वी नंतर सायबर सुरक्षा क्षेत्रात करिअर कसे करावे?

 

    

Blog – 25

“10 वी नंतर सायबर सुरक्षा क्षेत्रात करिअर कसे करावे?”

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

हा लेख वाचण्याआधी कृपया आमचा याआधीचा à Cyber Security क्षेत्राची ओळख : सायबर सुरक्षा: एक संपूर्ण माहिती हा लेख वाचलेला नसल्यास खालील लिंकला क्लिक करून वाचून घ्यावा.

HHH

https://prasadcomputershahada.blogspot.com/2025/02/cyber-security.html

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

सायबर सुरक्षा (Cyber Security) हे सध्या अत्यंत मागणी असलेले आणि भविष्यकालीन सुरक्षित करिअर क्षेत्र आहे. जर तुम्हाला १०वी नंतर सायबर सिक्युरिटीमध्ये करिअर करायचे असेल, तर खालील मार्गदर्शन उपयोगी ठरेल.

 

1. सायबर सिक्युरिटी म्हणजे काय?

सायबर सिक्युरिटी म्हणजे संगणक प्रणाली, नेटवर्क, डेटा आणि डिजिटल साधनांचे हॅकिंग, मालवेअर, फिशिंग, डेटा चोरी यांसारख्या धोक्यांपासून संरक्षण करणे. यामध्ये नेटवर्क सिक्युरिटी, वेब सिक्युरिटी, क्लाउड सिक्युरिटी, एथिकल हॅकिंग, डिजिटल फॉरेन्सिक्स अशा अनेक शाखा आहेत.

 

2. १०वी नंतर सायबर सिक्युरिटीमध्ये करिअर करण्याचे मार्ग

(अ) डिप्लोमा कोर्सेस

१०वी नंतर तुम्ही सायबर सिक्युरिटी किंवा माहिती तंत्रज्ञानाशी संबंधित डिप्लोमा करू शकता:

1.      Diploma in Cyber Security

2.     Diploma in Ethical Hacking

3.     Diploma in Information Security

4.     Diploma in Computer Science (Cyber Security specialization)

·       कोर्स कालावधी: १ ते ३ वर्षे

·       प्रवेश पात्रता: १०वी उत्तीर्ण

·       कोठे करता येईल? सरकारी व खाजगी पॉलिटेक्निक कॉलेजेस, I.T.I., किंवा ऑनलाइन प्लेटफॉर्म (Udemy, Coursera, NPTEL)

 

(ब) १२वी नंतर पदवी अभ्यासक्रम (Degree Courses)

१०वी नंतर थेट डिग्री कोर्सेससाठी प्रवेश घेता येत नाही. पण जर तुम्ही १२वी (Science किंवा Commerce with IT) पूर्ण केली, तर खालील कोर्सेस निवडू शकता:

1.      B.Tech / B.E. in Cyber Security

2.     B.Sc in Cyber Security

3.     BCA (Bachelor of Computer Applications) with Cyber Security

4.     B.Sc IT with specialization in Cyber Security

·       कोर्स कालावधी: ३ ते ४ वर्षे

·       १२वी कोणत्या शाखेतून आवश्यक? Science (PCM) किंवा IT/CS असलेल्या Commerce स्टुडंट्ससाठीही संधी

 

3. सायबर सिक्युरिटीमध्ये लागणाऱ्या कौशल्यांचा अभ्यास

सायबर सिक्युरिटीमध्ये यशस्वी होण्यासाठी खालील तांत्रिक कौशल्ये शिकणे आवश्यक आहे:

·       नेटवर्क सिक्युरिटी (Network Security)

·       एथिकल हॅकिंग (Ethical Hacking)

·       मालवेअर विश्लेषण (Malware Analysis)

·       डिजिटल फॉरेन्सिक्स (Digital Forensics)

·       वेब सिक्युरिटी (Web Security)

·       क्रिप्टोग्राफी (Cryptography)

·       लिनक्स व विंडोज सिक्युरिटी (Linux & Windows Security)

·       प्रोग्रामिंग लँग्वेजेसची माहिती (Python, C, Java, SQL, Bash Scripting)

 

4. ऑनलाइन कोर्सेस आणि प्रमाणपत्रे (Certifications)

जर तुम्हाला लवकर संधी मिळवायच्या असतील, तर खालील प्रमाणपत्र कोर्सेस पूर्ण करा:

1. Certified Ethical Hacker (CEH)
2. CompTIA Security+
3. Certified Information Systems Security Professional (CISSP)
4. Cisco Certified CyberOps Associate
5. Google Cyber Security Certificate
6. IBM Cybersecurity Analyst Certification

➡️ हे कोर्स Udemy, Coursera, edX, Cybrary अशा ऑनलाइन लर्निंग प्लॅटफॉर्मवर उपलब्ध आहेत.

 

5. सायबर सिक्युरिटीमध्ये करिअर संधी

सायबर सिक्युरिटीमध्ये सरकारी व खाजगी दोन्ही क्षेत्रांत मोठ्या संधी उपलब्ध आहेत. पुढील पदांवर नोकरी मिळवता येईल:

1. Cyber Security Analyst
2. Ethical Hacker
3. Security Engineer
4. Incident Responder
5. Network Security Specialist
6. Malware Analyst
7. Penetration Tester (Pen Tester)
8. Digital Forensics Expert
9. SOC (Security Operations Center) Analyst
10. Cyber Crime Investigator (सरकारी व खासगी क्षेत्रासाठी)

 

6. सरकारी नोकरीच्या संधी

सायबर सिक्युरिटी क्षेत्रात सरकारी नोकरीसाठी खालील विभागांत भरती होते:

·       Indian Cyber Crime Coordination Centre (I4C)

·       CERT-IN (Indian Computer Emergency Response Team)

·       DRDO, ISRO, NIC, IB, CBI, RAW, NIA

·       सर्व बँका व सरकारी IT विभाग

v  UPSC, SSC, IBPS, DRDO, ISRO, NIC अशा स्पर्धा परीक्षांद्वारे संधी मिळू शकतात.

 

7. सुरुवातीला प्रॅक्टिससाठी काय करावे?

·       Kali Linux, Metasploit, Wireshark यांसारखी टूल्स वापरण्याचा सराव करा.

·       CTF (Capture The Flag) Challenges सोल्व्ह करा (HackTheBox, TryHackMe).

·       GitHub आणि LinkedIn प्रोफाइल अपडेट ठेवा.

·       सायबर सिक्युरिटी ब्लॉग व YouTube चॅनल्स फॉलो करा.

·       इंटर्नशिप किंवा फ्रीलान्सिंगद्वारे अनुभव मिळवा (Upwork, Fiverr).

 

8. सुरुवातीला कमी खर्चात काय शिकू शकतो?

जर तुम्हाला १०वी नंतर ताबडतोब सायबर सिक्युरिटी शिकायला सुरुवात करायची असेल, तर खालील ऑनलाइन मोफत किंवा कमी किमतीचे कोर्सेस उपयोगी ठरतील:

• Google Cyber Security Professional Certificate (Free on Coursera)
• IBM Cybersecurity Analyst (Coursera)
• Intro to Cyber Security - Udemy
• Cybrary IT Security Courses
• TryHackMe & HackTheBox Challenges

 

9. अपेक्षित पगार व भविष्यातील संधी

·       Fresher Level: ₹3-6 LPA

·       Mid-Level: ₹6-12 LPA

·       Senior-Level: ₹15-30 LPA+

·       Freelancing किंवा Bug Bounty Hunting: लाखो रुपये कमविण्याची संधी

👉 भविष्यात AI, Cloud Security, Blockchain Security यांसारख्या नवीन तंत्रज्ञानामुळे यामध्ये भरपूर संधी निर्माण होणार आहेत.

 

10. निष्कर्ष

• १०वी नंतर सायबर सिक्युरिटी क्षेत्रात करिअर करण्यासाठी डिप्लोमा किंवा प्रमाणपत्र कोर्सेस करावेत.
• १२वी नंतर डिग्री कोर्सेस करून मोठ्या संधी मिळवता येतात.
• सायबर सिक्युरिटीमध्ये नोकरीच्या सरकारी आणि खाजगी संधी मोठ्या प्रमाणात उपलब्ध आहेत.
• योग्य प्रमाणपत्रे, अनुभव आणि प्रॅक्टिकल कौशल्ये मिळवून Ethical Hacking, Security Analysis, Digital Forensics, Cyber Crime Investigation यांसारख्या क्षेत्रांत करिअर करता येईल.

❗ सायबर सिक्युरिटी ही एक भविष्यकालीन क्षेत्र आहे, त्यामुळे लवकर सुरुवात करून कौशल्ये वाढवणे फायदेशीर ठरेल.

 

तुमच्या उज्ज्वल भविष्यासाठी शुभेच्छा!

 

नोट: ही माहिती फक्त मार्गदर्शनासाठी आहे. अंतिम निर्णय घेण्यापूर्वी तुम्ही तुमच्या शिक्षक, पालक किंवा कॅरियर काउंसलरशी चर्चा करू शकता.

पुढील ब्लॉगचा विषय: “10 वी नंतर कॉम्प्युटर नेट्वर्किंग क्षेत्रात करिअर कसे करावे?”

 

 

संगणक क्षेत्राबद्दल अधिक जाणून घेण्यासाठी प्रत्यक्ष संपर्क करा.-

श्री. राजेश मराठे

प्रसाद कॉम्प्युटर

गणेश नगर, नविन शनि मंदिर चौक,

शहादा. जि. नंदुरबार.

मो. 9028521501.

वेबसाईट: www.prasadcomputer.com

.

.

.

.

#10वीनंतरसंगणक #करिअरमार्गदर्शन #संगणकशाखेतीलकरिअर #संगणकशिक्षण #FutureInTech #DigitalCareer #TechOpportunities #CareerGuidance #StudentsSuccess #ComputerScienceCareer #CareerPathways #Post10thCareer #TechTrends #DigitalFuture #CareerExploration #TechSkills #marathi #shahada #maharashtra @nandurbar #prasad